Kunst onder de grond!

Wil je de stad Napels op een andere manier leren kennen, van binnenuit zeg maar. Of liever van onderaf? Neem dan de metro lijn 1 en ga ondergronds.

Het is alweer jaren geleden, in 2012, dat ik enthousiast schreef over de opening station Toledo – op dat moment een gloednieuw station dat al meteen meedong naar het predikaat mooiste metrostation ter wereld én won! Een schitterend ontwerp van de Spaanse architect Óscar Tusquets.

Intussen, we schrijven 2019, zijn er alweer een aantal stations bijgekomen en wordt met spanning uitgekeken naar een geheel nieuwe uitbreiding op de lijn, naar het vliegveld Capodichino toe. In de stad zelf wordt nog steeds hard doorgewerkt om de laatst vernieuwde stations, vooral ook bovengronds, te vervolmaken.

Al met al is het einde van een stad in chaos een stukje dichterbij gekomen. Want wie kent het eigenlijk nog het Piazza Municipio in normale staat? Niet als een al tientallen jaren open liggend stuk stad waar de werkzaamheden voor de metro een ongekend stuk maritieme geschiedenis blootlegden. Tot ieders verrassing werd immers rond het imposante kasteel Maschio Angioino een zevental Romeinse schepen waaronder twee galjoenen van ruim elf meter lang gevonden. Vondsten die uiteraard met de grootste zorgvuldigheid moesten worden geregistreerd, beschreven en geconserveerd. En waarmee voor onbepaalde tijd de werkzaamheden aan de metro dienden te worden opgeschort. Met als resultaat: CHAOS bovengronds.

Intussen zijn de sensationele vondsten overgebracht naar elders en begint het plein weer enigszins normaal te worden. Daarmee richt de aandacht zich op andere ‘pijnpunten’ die zich in de stad aandienen. De completering van station Duomo dat naar verluidt zomer 2020 open zal gaan.

Station Toledo blijft tot die tijd een van de toppers van de metropoletana dell’arte van Napels. Verantwoordelijke voor dit station is de Spaanse architect Óscar Tusquets. De kunstwerken in de vorm van mozaieken en foto’s zijn van de kunstenaars William Kentridge, Bob Wilson en Achille Cevoli. Een complete kunstbelevenis die begint zodra de je binnenste roltrappen naar beneden afdaalt en in een schitterende blauw en gouden opgeving terecht komt met een unieke tunnel omhoog.

Maar Toledo is niet het enige station noch het oudste in de rij kunststations. Al in maart 2011 werd het station Università geopend, een project van Karim Rashid en Alessandro Mendini. Ook een spetterend modern vormgegeven station vol kunst.

Of wat te denken van station Materdei, dat sinds 2003 in gebruik is, ook een ontwerp van Mendini, met kunst van o.a. Sandro Chia en Sol LeWitt. Of  halte Museo, vlakbij het Nationaal Archeologisch Museum, in gebruik sinds 1991 en een schepping van architecte Gae Aulenti.

Zo blijkt de lijst van ‘kunsstations’ en kunstwerken in Napels een indrukwekkende:  sinds in de jaren ’90 ‘Le stazioni dell’Arte’ geintroduceerd werd, een project om het openbaar vervoer aantrekkelijker te maken en de gebruiker een kennismaking met hedendaagse kunst te verschaffen, zijn er meer dan 200 kunstwerken van ruim 100 nationale en internationale topkunstenaars in de Metropolitana van Napels te vinden. Je kan dan ook met recht spreken van een ondergronds museum, dat ván iedereen en vóór iedereen is.